Đội quân đất nung là một phần của quần thể lăng mộ hoàng gia cổ đại lớn nhất thế giới - lăng mộ Tần Thủy Hoàng. Khoảng 8000 bức tượng, được phát hiện ngày 29/3/1974 gần thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây, Tây Bắc Trung Quốc. Đây là Di sản Thế giới đã được UNESCO công nhận.
Mỗi bức tượng của đội quân đất nung có chiều cao từ 175cm đến 190cm, có nét mặt và cử chỉ khác nhau, thậm chí mang màu sắc khác biệt. Điều này tiết lộ nhiều điều về quân sự, nghệ thuật và văn hóa dưới thời nhà Tần.
Trong số 8.000 tượng chiến binh sẵn sàng chiến đấu, xuất hiện một bức tượng đất nung có tư thế lạ. Đó là tư thế nằm ngửa với đầu gối uốn cong, hai bàn chân mở rộng, hông tỳ lên gót chân và hai tay chống đất. Điều này tạo nên sự khác biệt so với những bức tượng còn lại.
Nhóm khảo cổ học cho biết, họ tìm thấy bức tượng được chôn ở hố Baixiyong, thuộc khu vực phía Đông Nam của lăng mộ với diện tích khoảng 700m2. Do có tư thế "độc nhất vô nhị" nên bức tượng khác hẳn các chiến binh đất nung ở những hố chôn khác.
Bức tượng dài 154 cm và nặng 101 kg, nằm ngửa có dấu vân tay ở bụng, tạo bởi thợ thủ công chế tác tượng đất nung. Ngoài dấu vân tay, các nhà khảo cổ còn tìm thấy vết sơn mài ở cánh tay của bức tượng. Tất cả dấu vết giúp những nhà khoa học hiểu rõ hơn về phương pháp và quá trình chế tác của nghệ nhân cổ đại làm việc cho hoàng đế.
Theo nhận định của giới chuyên gia, bức tượng mô phỏng diễn viên nhào lộn từng biểu diễn trong cung. Gần đây, nhóm khảo cổ học cũng đã phát hiện một số tượng diễn viên xiếc, 15 tượng nhạc công và 13 con thủy cầm bằng đồng tại khu vực khai quật này.
Không giống như chiến binh đất nung khác, những bức tượng này vẫn giữ được màu sắc của chúng.
"Dựa trên những gì chúng tôi tìm thấy trong hố, đây sẽ là cơ hội tuyệt vời để khôi phục âm nhạc và vũ điệu của hoàng cung trong thời nhà Tần" - Zhou Ping, Phó giám đốc Bảo tàng Lăng mộ Hoàng đế Tần Thủy Hoàng nói.
Vào tháng 9/1987, Đội quân đất nung được cựu Tổng thống Pháp Jacques Chirac ca ngợi là Kỳ quan thứ tám của thế giới. Ông nói: "Có bảy kỳ quan trên thế giới và việc phát hiện ra Đội quân đất nung, chúng tôi có thể nói, là kỳ tích thứ tám của thế giới. Không ai chưa nhìn thấy các kim tự tháp có thể khẳng định đã đến thăm Ai Cập và bây giờ tôi muốn nói rằng không ai chưa nhìn thấy những bức tượng bằng đất nung này có thể khẳng định là đã đến thăm Trung Quốc".
Đội quân đất nung được xây dựng bởi hoàng đế đầu tiên của Trung Quốc, Tần Thủy Hoàng, người bắt đầu xây dựng quân đội vào năm 246 trước Công nguyên sau khi ông lên ngôi khi mới 13 tuổi. Đây là một đội quân của Hoàng đế Tần ở thế giới bên kia. Người ta tin rằng những vật thể như tượng có thể sống lại ở thế giới bên kia. Hàng nghìn năm sau, những người lính vẫn đứng vững và thể hiện trình độ thủ công và nghệ thuật phi thường từ 2200 năm trước.
Hơn 700.000 công nhân đã mất khoảng 40 năm để hoàn thành các bức tượng. Việc xây dựng các chiến binh đất nung bắt đầu vào năm 246 trước Công nguyên, khi Tần Thủy Hoàng lên ngôi, và kết thúc vào năm 206 trước Công nguyên, 4 năm sau khi Tần Thủy Hoàng qua đời.
Đội quân đất nung vẫn còn nguyên vẹn dưới lòng đất trong hơn 2.200 năm và được những người nông dân địa phương tình cờ phát hiện khi đang đào giếng vào năm 1974 ở Tây An. Phát hiện này đã thúc đẩy các nhà khảo cổ Trung Quốc tham gia vào cuộc tìm kiếm và khám phá ra địa điểm khảo cổ vĩ đại nhất ở Trung Quốc.
Khu khảo cổ Lăng Tần Thủy Hoàng hiện vẫn còn nhiều bức tượng chưa được khai quật.
Mộc Miên (T/h)
