Những tuần gần đây, tâm điểm cuộc xung đột tại Ukraine đang dồn về thành phố Bakhmut ở phía Đông, nơi diễn ra các cuộc giao tranh khốc liệt nhất. Trái với nhiều đồn đoán về việc rút quân khỏi Bakhmut khi Nga nỗ lực bao vây thành phố, các lực lượng phòng thủ Ukraine hiện vẫn đang tiếp tục chiến đấu tại đây.
Tờ New York Times nhận định, động thái này có thể cho thấy các lực lượng Ukraine đang muốn kìm chân Nga ở Bakhmut và lợi dụng mặt trận này để làm tiêu hao sinh lực của quân đội Nga.
Theo tính toán của phía Ukraine, cuộc bao vây đang làm suy yếu và trói chân Nga trong thời gian Kiev đợi các chuyến hàng viện trợ vũ khí từ phương Tây, bao gồm xe tăng và tên lửa chính xác tầm xa, để chuẩn bị cho một đợt phản công mới.
Ukraine nhận định sự hy sinh của họ tại Bakhmut sẽ xứng đáng với mục đích cuối cùng là các cuộc phản công thành công giành lại những phần lãnh thổ do Nga kiểm soát. Tuy nhiên, các nhà phân tích đã đặt câu hỏi về quyết định này của Ukraine khi họ tiếp tục phòng thủ ở một thành phố gần như đã bị tàn phá hoàn toàn như Bakhmut.
Các cuộc giao tranh giằng co diễn ra liên tiếp trên khắp các con đường ở Bakhmut. Tổn thất của cả 2 bên tại đây cũng vô cùng lớn. Những bước tiến dần dần của Nga đã khiến một số quan chức Ukraine trong những tuần gần đây suy nghĩ việc rút lui để tránh bị bao vây, nhưng các lữ đoàn tấn công của Ukraine vẫn tiếp tục ở lại và dường như đã đẩy lùi được Nga.
Yevgeny V. Prigozhin, người đứng đầu tập đoàn quân sự tư nhân Wagner, nhóm đã dẫn đầu các cuộc tấn công của Nga vào Bakhmut, cảnh báo Moscow có nguy cơ thua vì thiếu đạn pháo. Thông báo này được đưa ra chỉ vài ngày sau khi ông tuyên bố sắp giành được quyền kiểm soát Bakhmut.
Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết cả Tổng tư lệnh quân đội Ukraine Valeriy Zaluzhnyi và Tư lệnh lực lượng mặt đất Oleksandr Syrsky đều ủng hộ quyết định tiếp tục phòng thủ ở Bakhmut.
Đến nay, Bakhmut đã trở thành một trong những trận chiến kéo dài nhất của Nga trong cuộc xung đột Ukraine. Kể từ khi bắt đầu tấn công Bakhmut vào năm ngoái, chiến thuật đặc trưng của Nga là tung ra các đợt tấn công bằng các đơn vị nhỏ, thăm dò hệ thống phòng thủ Ukraine.
Đơn vị quân sự tư nhân Wagner đã tuyển mộ những tình nguyện viên là tù nhân tại Nga và đưa họ tới Bakhmut thực hiện nhiệm vụ, theo New York Times. Nhận xét về chiến thuật của Nga tại điểm nóng quân sự này, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin nói: "Những gì tôi thấy là Nga mỗi ngày đều đang đưa vào rất nhiều binh lính được huấn luyện kém và trang bị kém, những đội quân này đã sụp đổ một cách rất nhanh".
Không thể thống kê một cách độc lập con số thương vong tại Bakhmut. Đặc biệt là khi cả 2 bên đều có vẻ đang "thổi phồng con số tổn thất mà đối phương phải gánh chịu. Trong đó, Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Ukraine, Oleksiy Danilev, khẳng định rằng tổn thất của Nga cao gấp 7 lần Ukraine.
Nhưng Ukraine, với dân số bằng 1/3 dân số Nga, cũng phải chịu mất mát lớn và đang đánh đổi mạng sống của những người lính giàu kinh nghiệm tại Bakhmut.
Các quan chức phương Tây ước tính, kể từ khi xung đột bắt đầu, khoảng 200.000 binh sĩ Nga đã thiệt mạng hoặc bị thương trong các cuộc giao tranh, một con số lớn chưa tính đến tổn thất về vũ khí. Để bù đắp cho tổn thất này, Nga đã phải động viên một phần và đưa tới Ukraine một lực lượng mới, ít kinh nghiệm hơn.
Các cuộc tấn công gần đây của Nga dọc theo tiền tuyến ở miền Đông Ukraine ban đầu được coi là nỗ lực thăm dò trước khi mở một cuộc tấn công lớn mùa xuân. Tuy nhiên, các nhà phân tích giờ đây ngày càng cho rằng đây có thể điều tốt nhất mà các lực lượng Nga đang kiệt sức có thể xoay sở trong cuộc xung đột này.
Trong khi đó, một số đơn vị Ukraine bên trong Bakhmut dự kiến sẽ được điều động đến miền Nam chuẩn bị cho đợt phản công ở Melitopol. Thậm chí, Ukraine cũng đặt mục tiêu giành lại bán đảo Crimea, được Nga sáp nhập từ năm 2014. Để đạt được điều này, các lực lượng Ukraine sẽ phải vượt qua các khu vực đất nông nghiệp bằng phẳng, ít được che chở, do Nga khai thác và bảo vệ.
Giành quyền kiểm soát Bakhmut sẽ đem lại cho Nga thắng lợi quan trọng đầu tiên sau nhiều tháng trì trệ trong chiến dịch quân sự đặc biệt của họ. Trong khi đó, với Ukraine, thành phố này cũng đã trở thành một biểu tượng của sự kháng cự.
Dù vậy, ý nghĩa chiến lược của Bakhmut vốn không được các chuyên gia đánh giá cao. Andriy Zagorodnyuk, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, cho biết trong một cuộc phỏng rằng việc rút khỏi Bakhmut sẽ không làm thay đổi bức tranh chiến lược toàn cảnh. Ông Zagorodnyuk nhận xét: "Nếu chúng tôi rời khỏi Bakhmut, họ sẽ chuyển đến thành phố tiếp theo, sử dụng chính xác chiến thuật tương tự".
Các lực lượng Nga hiện đang tấn công Bakhmut từ ba hướng và chiến đấu để giành quyền kiểm soát các con đường ở phía Tây, nơi Ukraine sử dụng để tiếp tế cho quân đội, sơ tán những người bị thương và tìm lối thoát nếu quyết định rút quân được đưa ra.
Hồi tháng 2, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã gọi Bakhmut là "pháo đài" và cam kết sẽ tiếp tục bảo vệ thành phố. Ông cũng thừa nhận đây là nơi xảy ra các trận chiến "khốc liệt nhất", "đau đớn và đầy thách thức". Tuy nhiên, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Austin nhận định nếu Ukraine rút lui về "một số địa hình rất có thể phòng thủ" gần thành phố, thì "tôi sẽ không coi đó là một bước lùi về mặt tiến quân hay chiến lược".
Ông Austin lưu ý: "Tôi chắc chắn không muốn đánh giá thấp công việc to lớn mà binh lính và các nhà lãnh đạo Ukraine đã bỏ ra để bảo vệ Bakhmut, nhưng tôi nghĩ nó mang nhiều giá trị biểu tượng hơn là giá trị chiến lược và tác chiến".
Minh Hạnh(Theo New York Times)
