Rằm tháng 8 là một ngày lễ truyền thống lớn của người Việt. Ngày này còn có tên gọi khác là Trung Thu chứa đựng nhiều nét văn hóa, ý nghĩa đặc biệt mà mỗi dân tộc gìn giữ, duy trì suốt bao đời nay. Trung Thu là tết đoàn viên để nhắc nhở con cháu phải biết ghi nhớ tới cội nguồn, tổ tiên, và cũng là dịp để cả gia đình sum họp, quây quần.
Tết Trung Thu rơi vào ngày 15 tháng 8 Âm lịch hằng năm, là thời điểm trăng tròn và sáng nhất trong năm, biểu thị sự tròn đầy và hòa hợp. Theo bảng lịch rằm Trung thu năm nay 2023 rơi vào Thứ Sáu, ngày 29/09/2023 dương lịch.
Tết Trung Thu còn có các tên gọi khác như Tết Thiếu Nhi, Tết Trông trăng hay Tết Đoàn viên.
Chọn giờ đẹp để cúng Rằm tháng 8 sẽ giúp gia chủ gặp nhiều may mắn, phước lành trong năm. Dưới đây là các khung giờ đẹp:
- Giờ Mão (5 giờ - 7 giờ): giờ Quỷ Cốc Tử cát thời, Quý Đăng Thiên Môn.
- Giờ Thìn (7 giờ - 9 giờ): giờ Hoàng Đạo, Tứ đại cát thời.
- Giờ Tỵ (9 giờ - 11 giờ): giờ Hoàng Đạo, Quý Đăng Thiên Môn, Phúc tinh quý nhân.
- Giờ Mùi (13 giờ - 15 giờ): giờ Hoàng Đạo, Quý Đăng Thiên Môn.
- Giờ Dậu (17 giờ - 19 giờ): giờ Quỷ Cốc Tử cát thời, Thiên Ất Quý nhân Dương quý nhân.
Ý nghĩa của Rằm tháng 8
Ngày Rằm tháng 8 trước tiên là dịp để con cháu sum vầy làm cơm dâng lên tổ tiên, ông bà để thể hiện lòng thành kính. Sau đó là dịp để các thành viên có cơ hội gần nhau, tăng thêm tình cảm, gần gũi sau những ngày tháng làm lụng vất vả.
Ngày rằm này cũng là dịp để người lớn thể hiện sự quan tâm đối với con trẻ, cho chúng có dịp vui chơi sau những ngày học hành vất vả. Sau đó là tổ chức mâm cỗ trông trăng, cùng nhau phá cỗ, chuyện trò, tâm sự về những dự định trong tương lai.
Không chỉ có ý nghĩa với trẻ em, ngày tết Trung Thu cũng chính là dịp để các thành viên trong gia đình gần gũi với nhau hơn, thể hiện sự yêu thương, đoàn kết, san sẻ những khó khăn trong cuộc sống hằng ngày.
Ngoài ra, tết Trung Thu còn là dịp để người dân ngắm trăng tiên đoán mùa màng hay vận mệnh quốc gia. Nếu trăng thu màu vàng thì năm đó sẽ trúng mùa tằm tơ, nếu trăng thu màu xanh hay lục thì năm đó sẽ có thiên tai và nếu trăng thu màu cam trong sáng thì đất nước sẽ thái bình, thịnh trị.
Mâm cỗ cúng rằm Trung thu đơn giản, đúng chuẩn gồm những gì?
Mâm cúng Rằm Trung thu tháng 8 thường bao gồm những lễ vật sau: Hương nhang, đèn dầu hoặc nến, gạo, muối. Nếu gia đình nào cúng mặn có thể chuẩn bị các món như gà luộc, xôi, chè, cháo…
Bánh Trung thu sẽ bao gồm bánh dẻo và bánh nướng với đủ các loại nhân, gia đình có thể tùy ý lựa chọn sao cho phù hợp.
Bánh Trung thu
Được xem là món bánh truyền thống trong các dịp lễ Trung thu hàng năm, bánh Trung thu với 2 hình dáng vuông và tròn tựa như trời và đất mang đế cho gia chủ sự thành khẩn, muốn hướng những điều tốt đẹp nhất để dâng lên tổ tiên.
Hiện nay, có nhiều loại bánh Trung thu khác nhau như chay hay mặn và cũng tùy vào từng gia đình mà lựa chọn loại bánh phù hợp.
Các loại trái cây, hoa quả
Các mâm cỗ truyền thống thường có các loại hồng ngâm, hồng đỏ, dưa hấu, táo, bưởi… được tạo hình thành khéo léo thành các con vật ngộ nghĩnh như cá, chó, nhím, những loại trái cây này tạo nên vẽ đẹp riêng biệt cho mâm cỗ ngày Rằm tháng 8.
Xôi cơm
Xôi cơm được làm từ 3 nguyên liệu chính là đậu xanh, cốm non và dừa nạo. Món ăn này mang hương vị thơm ngon từ đất trời ngoài ra nó còn thể hiện, ý muốn quay quần bên nhau của gia đình trong ngày trung thu.
Các loại đèn truyền thống
Một thứ không phải thức ăn nhưng không thể thiếu trong Rằm trung thu tháng 8 là những chiếc đèn ông sao xinh xinh. Những chiếc đèn ông sao là những thứ không thể thiếu trong các dịp lễ Trung thu cũng như hoa mai, hoa đào ngày Tết Nguyên đán.
Mỗi vùng miền khác nhau sẽ có những cách trang trí, bày biện mâm cỗ trông trăng khác nhau, nhưng bạn cũng cần trang trí, bày biện đầy đủ những thứ dưới đây:
- Hương hoa, đèn nến, xôi gà, gạo muối.
- Bánh Trung thu, bánh dẻo
- Hoa quả trái cây theo mùa và chiếc đèn ông sao.
Cách trang trí mâm ngũ quả cũng tùy theo vùng miền và phong tục tập quán mà bày biện:
- Miền Bắc thường dùng các loại quả như chuối, bưởi, đào, hồng, cam,... để trang trí.
- Miền Nam thường trang trí với các loại quả màu sắc hơn như đu đủ, mãng cầu, dừa, xoài, sung...
Mâm ngũ quả Rằm Trung Thu tuy có thể khác nhau nhưng cần trang trí sao cho hài hòa cân bằng giữa các loại quả, đem lại vẻ thẩm mỹ, sinh động và ấn tượng.
Mâm cỗ trông trăng ngày Trung thu
Trong một mâm cỗ trông trăng sẽ có xen kẽ những trái xanh và trái chín để thể hiện sự âm dương hài hòa, cân bằng giữa trời và đất theo quan niệm dân gian. Dưới đây là một số loại trái cây cần cho ý tưởng trang trí mâm cỗ Trung thu:
- Nải chuối chín.
- Quả bưởi (mang ý nghĩa cầu mong những điềm lành).
- Quả hồng (mang ý nghĩa của sự no đủ).
- Quả na (mang ý nghĩa sinh sôi).
- Quả lựu (tượng trưng cho sự may mắn)
Bên cạnh đó trong mâm cỗ trông trăng còn có sự xuất hiện của các loại bánh kẹo, đặc biệt là bánh Trung thu, bánh dẻo và các loại đồ chơi Trung thu truyền thống như: đèn lồng ông sao, đèn kéo quân, mặt nạ,...
Tết Trung Thu bên cạnh ánh trăng tròn đầy Rằm tháng 8 thì mâm cỗ ngày Tết Đoàn Viên chính là nét đặc sắc nhất của ngày này. Để thưởng thức trọn vẹn nhất hương vị của ngày Tết Đoàn Viên, mâm cỗ ngày Rằm tháng 8 không chỉ thịnh soạn, đẹp mắt mà còn mang nhiều ý nghĩa về sự sum vầy, hạnh phúc gia đình.
Mâm lễ cúng Rằm tháng 8 không cần quá cầu kỳ, long trọng như mâm cỗ ngày Tết cổ truyền nhưng vẫn phải chuẩn bị một cách tươm tất, đầy đủ và thành tâm.
Thùy Dung(T/h)
